Złote łzy

Las jest położony z dala od ruchliwych dróg. Słychać tylko skrzypienie gałęzi i chrobot ocierających się o siebie pni, czasami uderzenie spadającej szyszki. Po chwili  rozlega się pierwotny i mistyczny dźwięk.  Dochodzi od strony bagna. To porykuje jeleń; jest przecież czas rykowiska.

A mnie wita kolejna niespodzianka, a właściwie dwie 🙂

Granatowy chrząszcz jest pracusiem kopiącym w leśnej glebie korytarze w których umieszcza szczątki roślin i swoje jajeczka; przy okazji spulchnia i użyźnia ziemię. A czasami lubi posmakować dobrego grzyba 🙂

Żuk leśny

Żuk leśny

Następny żuczek przemieszcza się wśród mchów i chrobotków 🙂

Żuk leśny

A las jest bogaty w porosty. Rosnące z boku świerki są nimi dosłownie oklejone.

porosty na świerku

I gdy tak podziwiam ten tak zróżnicowany i wydawałoby się nietknięty ręką człowieka fragment Puszczy, spostrzegam blizny na dolnych odcinkach pni sosen – spały żywiczarskie! Pozostałość po procesie żywicowania – link 1

spała żywiczarska

Spała jest to okorowana część pnia na dole drzewa, na której robiono ukośne nacięcia i pionowy rowek ściekowy, którym żywica spływała do podstawionego kubka. Rodzaje kubków się zmieniały, ale pod koniec „ery” żywicowania dominowały właśnie takie, blaszane.

kubek na żywicę

Na dole pionowego rowka widać jakby odstający wiór – w tym miejscu umieszczany był kubek na cenną żywicę.

spała żywiczarska

A żywica, którą sosna zalewa atakujące ją pasożyty i opatula skaleczenia na pniu, była dla człowieka ważna od dawna – link 2

Ilość spał żywiczarskich zależała od grubości drzewa; mogło ich być 2-4. Na poniższej sośnie jest jeszcze trzecia.

spała żywiczarska

Na podstawie wysokości spały oraz oraz liczby miejsc, w których był podwieszany kubek można określić, ile lat drzewo było żywicowane. Tutaj dwa lata.

spała żywiczarska

Rok 1994 był ostatnim rokiem żywicowanie sosen w Polsce. I wygląda na to, że dzięki takiej decyzji ten fragment Puszczy Knyszyńskiej ocalał. Po kilku latach eksploatacji drzewa zostałyby wycięte. Żyją, ale los ich jest już przesądzony – link 3

Ich coraz słabsze pnie przysłużą się jednak innym mieszkańcom lasu  do gniazdowania, żerowania, schronienia. Zwiększy się m.in. liczba dziuplastych ptaków, nietoperzy, płazów, gadów, bezkręgowców oraz grzybów.

A grzybów już przybywa. Z prawej strony sosny widzimy pomarańczowy owocnik; jest aromatyczny i smaczny, ale powoduje gnicie pnia drzewa.

Szmaciak gałęzisty, siedzuń sosnowy

Szmaciak gałęzisty, siedzuń sosnowy

Szmaciak gałęzisty, siedzuń sosnowy

Inne pasożytnicze grzyby także korzystają z okazji; uszkodzona kora to taka otwarta furtka zapraszająca różnorodne zarodniki do wnętrza drzewa.

Czyreń sosnowy

Czyreń sosnowy

Niektóre żywicowane sosny mają nietypową korę, przypominającą łuski łuskowca.

sosna zwyczajna

Część z nich podejrzanie się przechyla.

żywicowane sosny

Tutaj spała żywiczarska jest zwęglona. Uderzenie pioruna, czy podpalenie przez człowieka? Chyba raczej to drugie 🙁

spała żywiczarska

I nadal kapią złote łzy.

spała żywiczarska

 

 

6 komentarze - Złote łzy

  1. Debra pisze:

    Pięknie, ale jakże smutne to widoki. Ma wrażenie, że żywica sosnowa nadal jest bardzo poszukiwana. Czy zakaz nacinania jest przestrzegany?

    1. Halina pisze:

      Obecnie sprowadzamy żywicę z Ukrainy, Chin, Brazylii (źródło – Wiki). Legalnie drzew już się nie żywicuje, ale zdarzają się przypadki amatorskiego podbierania tej cennej substancji.

  2. Ismar pisze:

    Kopalnia wiedzy o lesie. Czytam z ciekawością. Bardzo lubię lasy.

    1. Halina pisze:

      Cieszę się i zapraszam do dalszych odwiedzin 🙂

  3. Anika pisze:

    Jako dziecko byłam na koloniach letnich i mieliśmy spotkanie z leśniczym, który pokazywał nam takie spały i mówił, że wykonuje się je na jakiś czas (nie pamiętam – 2-4 lata) przed planowanym wycięciem drzewa.
    Nawet nie wiedziałam, że obecnie jest to zakazane.

    1. Halina pisze:

      Zgadza się – jeden z leśników pisze, że „Działo się to maksymalnie 6 lat przed wycięciem starych sosen …”
      Cieszę się, że żywicowanie jest zakazane – zawsze mi się kojarzy z powolną śmiercią i jakby wykrwawianiem się drzewa.

Komentarze zostały wyłączone.